Instalacja zbiorowa i satelitarna w budynku wielorodzinnym

21.08.2015

O czym powinien pamiętać projektant budynkowej instalacji telekomunikacyjnej.

Rozporządzenie Ministra Trans­portu, Budownictwa i Gospo­darki Morskiej nr 1289 z dnia 6 listopada 2012 r, które weszło w życie dnia 23 lutego 2013 r. zmieniające roz­porządzenie w sprawie warunków tech­nicznych (WT), nakłada na inwestorów obowiązek wybudowania instalacji zbiorowej do odbioru programów na­ziemnych radiowych DAB i telewi­zyjnych DVB-T oraz instalacji sateli­tarnej dla dwóch satelitów. Budynki wielorodzinne to takie, które posiadają powyżej dwóch lokali mieszkalnych.

Aby poprawnie wybudować instalację zbiorową w budynku wielorodzinnym, projektant musi wziąć pod uwagę kil­ka aspektów:
– wielkość budynku,
– liczbę lokali mieszkalnych,

– liczbę klatek lub jak daleko od siebie znajdują się lokale mieszkalne,

– czy na dachu budynku jest możli­wość zainstalowania anten naziem­nych i satelitarnych.

Projektant może wykonać instalację zbiorową, stosując trzy podstawowe sposoby budowy tego typu sieci:

1. Instalacja zbiorowa wykonana w całości w oparciu o kable kon­centryczne.

2. Instalacja zbiorowa wykonana w całości w oparciu o kable świa­tłowodowe z rozprowadzeniem ich od zestawu antenowego do po­szczególnych punktów styku.

3. Instalacja mieszana – łączone za­stosowanie kabli światłowodowych i kabli koncentrycznych.

 

Rys. 1 Instalacja koncentryczna

 

Projektant decyduje o tym, w jaki sposób zamierza wybudować insta­lację zbiorową i na podstawie jakich rozwiązań technicznych. Z doświad­czenia wynika, że w budynkach wie­lorodzinnych do ok. 150 lokali opła­ca się zazwyczaj zastosować kable koncentryczne, natomiast w więk­szych budynkach lub bardziej rozle­głych (duże odległości między klatkami) – światłowody lub technikę mieszaną (światłowodowo-koncentryczną). Jednym z głównych elementów in­stalacji zbiorowej jest zestaw anten do odbioru radia, telewizji naziemnej oraz sygnałów z dwóch satelitów. Za­zwyczaj do prawidłowego wykonania instalacji zbiorowej wystarcza jeden zestaw antenowy, który może obsłu­żyć od dwóch do nawet kilkuset lokali mieszkalnych i usługowych. W skład zestawu antenowego wchodzą:

– antena radiowa radia analogowego 88-108 MHz;

– antena radiowo-telewizyjna z zakre­su VHF 174-230 MHz służąca do odbioru radia cyfrowego DAB oraz przewidziana również dla telewizji cyfrowej naziemnej DVB-T;

– antena UHF na pasmo 470-860 MHz na potrzeby telewizji cyfrowej naziemnej DVB-T;

– dwie anteny satelitarne (lub jed­na z zezem) o średnicy minimum 1200 mm.

Anteny naziemne należy skierować na odpowiednie nadajniki, które w danym rejonie Polski pozwolą na poprawny odbiór programów radiowych i tele­wizyjnych. Anteny satelitarne należy skierować (zwizować) na dwie pola­ryzacje satelitarne (zazwyczaj jest to Eutelsat, Hot Bird 13 stopni oraz Astra 19 stopni). Projektant insta­lacji zbiorowej musi przewidzieć na dachu budynku lub w innym dogodnym miejscu odpowiedni sposób mocowa­nia anten naziemnych i satelitarnych. Zwykle, jeśli mamy do dyspozycji pła­skie dachy, są to uchwyty boczne do pionowych elementów konstrukcji da­chu, np. żelbetonowych, lub uchwyty bezinwazyjne do postawienia bezpo­średnio na powierzchni dachu bez na­ruszania konstrukcji budynku. Przewody miedziane (koncentryczne) należy przeprowadzić przez zabez­pieczenia odgromowe zgodnie z odpo­wiednimi normami i wymogami. Takie zabezpieczenia odgromowe należy umieścić w osobnej szafce lub skrzyn­ce na dachu budynku przed wejściem okablowania do wnętrza nieruchomo­ści lub bezpośrednio pod dachem jak najbliżej przejścia okablowania przez fajkę dachową. Okablowanie koncen­tryczne lub światłowodowe biegnące od anten naziemnych i satelitarnych należy doprowadzić do pierwszej kon­dygnacji naziemnej lub podziemnej w budynku do tzw. głównego punk­tu styku instalacji zbiorowej. W tym punkcie styku należy zainstalować od­powiednie urządzenia, które pozwo­lą na prawidłowy odbiór programów naziemnych i satelitarnych z anten umieszczonych na dachu.

 

Rys. 2 Instalacja światłowodowa

 

Do odbioru naziemnego zaleca się stosowanie wzmacniaczy selektyw­nych (kanałowych), tak aby jedynie przydatne nam sygnały (paczki pro­gramów) były przesłane do poszcze­gólnych klatek schodowych (lokali mieszkalnych). taki wzmacniacz bar­

dzo skutecznie ogranicza wnikanie sygnałów LTE do instalacji zbiorowej, co będzie skutkowało znaczną popra­wą parametrów sygnałów radiowych i telewizyjnych. Z anten satelitarnych sygnały są przesyłane kablami kon­centrycznymi lub światłowodowymi do głównego punktu styku i tam dzielone na poszczególne klatki (lokale).

Jeżeli budynek ma więcej niż jedną klatkę schodową, sygnał naziemny i satelitarny rozsyłany jest z głównego punktu styku kablami koncentryczny­mi lub światłowodowymi do poszcze­gólnych podklatkowych punktów styku umieszczonych również na poziomie 0 lub -1 budynku. Schematy przy­kładowych instalacji umieszczono na rys. 1-3. Celowo pominięto w opisach instalację zbiorową, gdzie urządzenia instalacji TV-sat są instalowane w szachtach na poszczególnych pię­trach. Z doświadczenia wynika, że taki sposób wykonania instalacji zbiorowej jest droższy od umieszczenia wszyst­kich urządzeń TV-sat w podklatkowym punkcie styku i nastręcza więcej pro­blemów technicznych z konserwacją i obsługą takiej instalacji. Rozporządzenie (WT) celowo narzuca konieczność sprowadzenia pełnego okablowania z lokali mieszkalnych mię­dzy teletechniczną skrzynką miesz­kaniową rrSM) a punktem styku (PS) umieszczonym na poziomie 0 lub -1. W skład pięciu przewodów między TSM a PS wchodzą:
1) dwa kable koncentryczne minimum RG-6 (o określonych w rozporządzeniu minimalnych parametrach jakościowych, gdzie jeden z nich jest przeznaczony dla operatorów telekomunikacyjnych, a drugi do przesyłania sygnałów z instalacji zbiorowej TV-2sat);

2)  dwa kable LAN (UTP) kategorii minimum 5e, z czego jeden jest przewidziany dla operatorów tele­komunikacyjnych, a drugi dla insta­lacji przywoławczej (domofonowej, wideodomofonowej);

3)  jeden kabel światłowodowy jednomodowy (2J) z dwoma włóknami zakończonymi złączami SC/APC.

Dzięki temu, że między PS a TSM są ułożone dwa przewody koncentrycz­ne, możemy w razie potrzeby użyć drugiego kabla koncentrycznego (dla operatora telekomunikacyjnego) prze­znaczonego do przesłania kolejnego (drugiego) sygnału satelitarnego do lokalu mieszkalnego (multiroom dla dekoderów satelitarnych). Nie zaleca się stosowania instalacji jakichkolwiek urządzeń pasywnych lub aktywnych w szachtach teletechnicznych na po­szczególnych kondygnacjach budynku. Wszystkie urządzenia pasywne i ak­tywne dla danej klatki schodowej po­winny znajdować się w skrzynce (szaf­ce) w punkcie styku na poziomie 0 lub -1. Jest to zalecenie, które pozwala na ochronę szachtów teletechnicz­nych przed dewastacją, która często ma miejsce, w przypadku gdy w budynku znajduje się wielu operatorów telekomunikacyjnych.

 

Rys. 3 Instalacja światłowodowo-koncentryczna

 

W punkcie styku umieszczamy urzą­dzenia aktywne i pasywne, takie jak np. multiswitche, zgodne z wymo­gami rozporządzenia, z odpowiednią liczbą wyjść pozwalającą na podłą­czenie okablowania koncentrycznego idącego do lokali mieszkalnych. Nale­ży pamiętać, że zgodnie z wymogami rozporządzenia maksymalna strata sygnału między PS a TSM dla często­tliwości 860 MHz powinna wynosić nie więcej niż 12 dB, co dla standar­dowych przewodów RG-6 odpowiada odległości ok. 65 m. Przy zastoso­waniu wyższej klasy okablowania od­ległość między PS a TSM może być większa.

Po wybudowaniu kompletnej insta­lacji zbiorowej należy przeprowadzić uruchomienie i regulację parame­trów pracy poszczególnych urzą­dzeń (strojenie), tak aby uzyskać prawidłowy odbiór radiowy, telewi­zyjny i satelitarny w poszczególnych mieszkaniach.

Rozporządzenie wprawdzie nie na­rzuca sposobu wykonania instalacji wewnątrz lokalu mieszkalnego, gdyż jedynie mówi o tym, że należy zakoń­czyć okablowanie w TSM, ale z za­łożenia gniazda telewizyjne w lokalu powinny posiadać wyjścia zarówno dla sygnałów radiowych i telewizyjnych, jak również satelitarnych oraz posia­dać kanał zwrotny.

Gniazdo RTV-sat powinno posia­dać kanał zwrotny ze względu na konieczność w razie potrzeby pod­łączenia pod to gniazdo urządzeń (dekoderów, modemów) operatora telekomunikacyjnego, który świad­czy usługi, opierając się na kablach koncentrycznych.

 

Fot. Problem anten na elewacji wymaga dyskusji

 

Instalacja zbiorowa telewizji na­ziemnej i satelitarnej ma za zadanie – poza umożliwieniem korzystania przez mieszkańców z bezpłatnych sygnałów naziemnych radiowych i te­lewizyjnych (nie dotyczy to opłaty za abonament RTV) – również umożliwie­nie korzystania przez osoby zamiesz­kujące w budynkach wielorodzinnych z programów satelitarnych, tak aby te osoby nie musiały mocować na elewacji lub balkonach własnych an­ten (fot.). Bardzo często spotyka­my się w budynkach już istniejących z sytuacją, że mimo świadczenia usług (również telewizyjnych) przez wielu operatorów telekomunikacyj­nych mieszkańcy wywieszają własne anteny na zewnątrz mieszkania. Bu­dynek wygląda wtedy jak choinka, ob­wieszony różnokolorowymi antenami, a dodatkowo elewacja lub stolarka okienna jest podziurawiona w celu przeprowadzenia okablowania między antenami na elewacji a mieszkaniem. Trzeba ponadto pamiętać, że po ka­blu koncentrycznym woda dostaje się przez wykonany otwór za ocie­plenie budynku lub do wnętrza lokalu mieszkalnego, co może powodować zawilgotnienie ścian, a w efekcie końcowym pojawienie się grzyba na ścianach. Koszt wykonania instala­cji zbiorowej w oparciu o powyższe zasady nie jest wysoki, a znacznie podnosi standard sprzedawanego mieszkania.

 

Jacek Kosiorek

wiceprezes PIRC KOMAX

www.facebook.com

www.piib.org.pl

www.kreatorbudownictwaroku.pl

www.izbudujemy.pl

Kanał na YouTube

Profil linked.in